เรือใบโบราณ กำเนิดขึ้นสมัยก่อนสงครามโลกครั้งที่ 2 เป็นพาหนะที่สำคัญของประชาชนที่อาศัยอยู่บริเวณชายฝั่ง เพื่อการสัญจรทางทะเลซึ่งสมัยนั้นใช้ในการขนของ ขนสินค้ามาขาย และประกอบอาชีพด้านการประมง โดยการนำผืนผ้าดิบมาดัดแปลงเป็นใบเรือ เพื่อรับกับกระแสลมให้เกิดแรงขับ ประกอบกับการใช้หางเสือให้สามารถแล่นเรือไปในทิศทางที่ต้องการ แต่ปัจจุบันมีการนำเทคโนโลยีต่างๆ มาปรับใช้ทดแทนวิธีดังกล่าว ส่งผลให้เรือใบโบราณค่อยๆ เลือนหายไปจากความทรงจำ และ ไม่มีการนำมาใช้อีก (ชมรมรักษ์เรือใบโบราณละแม,2563)
ดังนั้นจากการที่พื้นที่อำเภอละแมและอำเภอใกล้เคียง เคยมีการใช้เรือใบโบราณอีกทั้งในปัจจุบัน ยังคงมีผู้มีประสบการณ์ในการต่อเรือและทำใบเรือ ขณะเดียวกันมหาวิทยาลัยแม่โจ้ – ชุมพร เป็นหน่วยงานด้านการบริการวิชาการและการศึกษา มุ่งให้เกิดกิจกรรมการเรียนรู้ ฟื้นฟูและเผยแพร่ศิลปะวัฒนธรรมของชาติ จึงเกิดแนวคิดร่วมระหว่างคณาจารย์ในมหาวิทยาลัยฯ และกลุ่มชาวบ้านในพื้นที่ผู้สนใจเรื่องเรือใบโบราณจัดตั้ง “ชมรมรักษ์เรือใบโบราณละแม” เพื่อร่วมกันอนุรักษ์และฟื้นฟูภูมิปัญญาท้องถิ่นประเภทเรือใบโบราณ โดยเสนอผ่านกิจกรรมเปิดโลกทะเลละแม ครั้งที่ 1 ด้วยการจัดการแข่งขันเรือใบโบราณขึ้น เมื่อปี พ.ศ. 2543 จนปัจจุบัน
จากการสำรวจพบว่า เรือใบโบราณในเขตพื้นที่ตำบลละแมนั้นในอดีตนั้นมีไว้สำหรับการขนส่งสินค้าทางทะเลนั้นเองเพราะเป็นการสันจรที่สะดวกในอดีต ประกอบกับพื้นที่ตำบลละแมอยู่ติดชายฝั่งทางทะเลทำให้สะดวกมากไม่ว่าจะเป็นการขนสินค้ามาขาย หรือใช้สอยในชีวิตประจำวันไม่จะเป็นการหาปลาในทะเล แต่ในปัจจุบันนั้นได้มีวิวัฒนาการเปลี่ยนแปลงขึ้นมาเลื่อยๆโดยการติดเครื่องยนต์ที่ตัวเรือเพื่อเพิ่มความเร็วและใช้งานได้สะดวกและมีการเปลี่ยนรูปทรงของเรือขึ้นมาเลื่อยๆแต่ทั้งนี้เรือใบโบราณมีความสำคัญกับพื้นที่ในละแมมากเพราะคือภูมิปัญญาตั้งแต่ในอดีตจนถึงปัจจุบันที่มีคุณค่าแก่การศึกษาและอนุรักษ์ไว้
รวบรวมข้อมูลโดย อาจารย์ ดร.เชษฐ์ ใจเพชร